Ödüllü matematik sorusu: 1 sayısından küçük, en büyük reel sayı kaçtır?

0 Diyarbakırlı matematik öğretmeni Nazım Yokuş, 17 yıl üzerinde çalışarak bir soru üretti. "1 sayısından küçük, en büyük reel sayı kaçtır?" sorusuna, dünyada yaşayan hiç kimsenin cevap veremeyeceğini savunan Yokuş, sorunun cevabını verene, arabasını satarak, 50 bin lira ödül vereceğini söyledi.
Diyarbakır Yenişehir Kız Anadolu İmam Hatip Lisesi'nde matematik öğretmenliği yapan Nazım Yokuş, üniversite yıllarında o dönemki hocalarından ilham alarak, kimsenin çözemeyeceği bir soru bulmak istedi. Yaklaşık 4 yıl boyunca bu hayalle yaşayan Yokuş, TÜBİTAK dergisinde okuduğu bir yazıdan ilham alarak önce bir cevap geliştirdi. Cevaba uygun bir soru da bulan Yokuş, hayalini gerçekleştirerek '1 sayısından küçük, en büyük reel sayı kaçtır?' sorusunu etrafındakilere sormaya başladı. Yaklaşık 17 yıl boyunca çeşitli üniversiteler, kurumlar ve insanlara bu soruyu soran Yokuş, hiç kimseden cevap alamadı. Şimdi dünyaya açılmak isteyen ve bu nedenle sorusunu meslektaşı İngilizce öğretmeni Gözde Saral'a çevirten Yokuş, 17 yıl üzerinde çalıştığı sorusuna, dünyada hiç kimsenin cevap veremeyeceği düşüncesinde.

SORU 4 YILLIK BİR EMEĞİN SONUCU
Sorunun hazırlanışı ile ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Yokuş, 1995 yılında, üniversiteyi kazandığı senenin ilk dersinde, Sezai isimli hocalarının bir iddiasının olduğunu söyledi. Yokuş, "Hocamızın iddiası, iki nokta arasında gidebilmeniz için yarı noktayı almanız lazım, o noktaya ulaşmanız için diğer yarısını almanız lazım diye. Bunun üzerine bir soru sormuştu. Ben de kafa yormuştum, acaba alternatif farklı sorular üretilebilir mi matematikte diye. Üniversite yılları içerisinde gerek İngilizce Kalkülüs kitabı olsun diğer noktalarda diğer noktalardaki yaptığım çalışmalarda 4 yıllık emek sonucu böyle bir soru aklıma geldi. Baktım ki matematikte sanki kimsenin cevap veremeyeceği zor olan bir soru diye düşündüm ve bunu paylaştım kendi üniversitemdeki hocalarımla beraber" dedi.

ÖNCE CEVABI SONRA SORUYU BULDU
Matematikte bir açık aradığını kaydeden Yokuş, kimsenin bulamayacağı bir sorunun kendine dert olduğunu ifade etti. Yokuş, şunları söyledi:
"Acaba kimsenin bulamayacağı, kimsenin bilemeyeceği matematikte bir açık var mıdır diye dert edinirken, uğraşırken böyle bir soru aklıma geldi. Bu soru gecelerimi aldı, uğraşlarımı aldı, emek verdim. TÜBİTAK dergisini okurken, bu soru aklıma geldi. Soru '1 sayısından küçük en büyük reel sayı kaçtır?' Aslında cevabını bildiğim bir soruyu sordum direkt. Önce cevap geldi aklıma, sonra soruyu sordum. TÜBİTAK dergisini okurken orada soru ve cevap olarak aklıma aynı anda geldi. Sonra bunun cevabını teyit etmek, acaba bunun cevabını bilirler mi diye, çünkü 1995'ten günümüze yaklaşık olarak 20 yıllık bir süreç geçti cevabın üzerine çalışma yaptım, cevabımı destekleyen ifadelerin söz konusu olduğunu gördüm."

"HOCALARIM BU SORUNUN BİR CEVABININ OLMASI GEREKTİĞİNİ SÖYLEDİ"
Sorunun aklına geldikten sonda teyit amaçlı bir çok kurum ve kişiye sorduğunu dile getiren Yokuş, şöyle konuştu:
"Dicle Üniversitesi'ne sordum. Oradaki hocalarımla değişik zamanlarda değişik süreçlerde gidip ziyaret ettim, fırsat buldukça fikirlerini aldım, hatta matematik felsefesi üzerine bazı çalışmalarım olduğundan haberleri var. Onlar da güzel çalışmalar olduğunu söyledi. Hocam bunun cevabının olması gerektiğini söylediler. Niye cevabının olması gerektir, mantık gereği 1 sayısından küçük reel sayı olarak düşünürseniz sonsuz tane var. Küçük olan bir sürü var. Bunlardan bir tanesi muhakkak büyük olmalı. Bu süreç içerisinde ben bu soruyu Houston Üniversitesi'ne gönderdim mail aracılığı ile buradaki Zirve Üniversitesi'ne gönderdim mail aracılığı ile sızıntı dergisine gönderdim. Üniversite olarak 3 üniversiteye yayın kuruluşuna sordum kişi olarak da 600'e yakın bir kişiye sordum. Biz bu sorunun cevabını biliyoruz. Bunun matematiksel olarak ifade edilmesini istiyoruz ispat açısından."

SORUNUN CEVABINI BİLENE ARABASINI SATIP 50 BİN LİRA VERECEK
Sorduğu soruyu bilene bir de ödül vereceğini vurgulayan Yokuş, şöyle dedi:
"Sorumuza 50 bin liralık para ödülü koyduk ve bir süre koymamız gerekiyor doğal olarak. İnsanlar bunun cevabını siz biliyor musunuz bilmiyor musunuz diye tartışmaya girmesinler diye, bu soruya 17 yıllık bir süre koyuyorum. 17 yıllık süre içerisinde bu sorunun cevabını gönderen insana veya kuruluşa 50 bin liralık ödül vereceğim."
Nazım Yokuş'a sorusunun uluslararası alanda duyulması için destek veren aynı okulda görevli İngilizce öğretmeni Gözde Saral da, "Nazım hoca okulumuzun çok değerli matematik öğretmenidir. Bir gün geldi ve böyle bir projesi olduğundan bahsetti. Ben çok etkilendim. Aynı zamanda bu soruyu uluslararası şekilde herkese sunup cevap arayacağından bahsetti. Bu yüzden projesini İngilizce'ye çevirme ihtiyacı vardı. Bu anlamda benden yardım istedi. Projeyi ilk okuduğumda ben de çok etkilendim. Ve yardım etmek istediğimi kendisine belirttim ve bunun ardından çevirmeye başladım. Açıkçası sorunun cevabını ben de merak ediyorum ve bilmiyorum" diye konuştu.
(İHA)